Bạn đã biết về ý nghĩa các tượng Phật ?

Sở dĩ Om phải nhắc đến hai cụm từ này ngay từ đầu bài viết bởi đến nay có lẽ nhiều người vẫn đang nhầm lẫn hai khái niệm này với nhau:

Tượng Phật là các hình ảnh hoặc một phần cơ thể của Đức Phật được tạc tượng bằng các chất liệu khác nhau như sứ, đá, gỗ, composite tuỳ mục đích sẽ cho ra các sản phẩm khác nhau. Tượng Phật có hai loại là tượng Phật trang trí và tượng Phật thờ cúng. Để hiểu thêm về hai khái niệm này bạn có thêm tham khảo bài viết:

Hình tướng Phật là tạo hình, hình dáng của các bức tượng Phật. Không chỉ có ý nghĩa về mặt thẩm mỹ, mỗi hình tướng Phật lại truyền tải những ý nghĩa, thông điệp khác nhau và góp phần tạo nên vẻ đẹp trong nghệ thuật Phật giáo.

2. Ý nghĩa các tượng Phật

Nói về ý nghĩa các tượng Phật, bạn có thể tìm hiểu dựa trên mục đích của tượng hoặc hình ảnh, tư thế của Ngài,

a) Ý nghĩa các tượng Phật trong trang trí

Như đã nói ở trên, hình tướng của tượng Phật khác nhau sẽ gửi gắm những ý nghĩa và thông điệp khác nhau. Ví dụ, trong trang trí Phật giáo, cùng sử dụng hình ảnh Phật Thích Ca song mỗi bức tượng lại có ý nghĩa khác nhau như:

• Tượng thiền ngồi:

Hình tướng Phật Thích Ca ngồi thiền thẳng là một trong những dáng vẻ thấy nhiều trong thờ cúng và mỹ thuật Phật giáo hiện đại. Tư thế ngồi được ví như tuệ giác của Ngài gắn liền với quá trình 3 bước, đi từ Tu Giác Ngộ, đi vào thực tế cuộc đời và sau cùng là giải quyết khổ đau mở ra hạnh phúc. 

Hình tướng Đức Phật ngồi thiền thẳng thể hiện cho trạng thái bình tâm, quan sát được chính mình. Đồng thời cũng có nghĩa là tu tập ngay trong chính cuộc sống, với những người gần mình nhất, qua suy nghĩ, lời ăn tiếng nói và hành động. 

Đối với các khách hàng muốn đưa về thờ, Om thường khuyến khich chọn các dạng tượng ngồi thẳng. 

Tượng nói chung và tượng Phật nói riêng, trong nghệ thuật trang trí trước hết tượng mang đến nguồn năng lượng ấm áp và bình yên cho nơi đặt bức tượng. Tuy nhiên khác với tượng trang trí thông thường, tượng Phật Thích Ca là hình tượng có thật, có ý nghĩa và có liên kết với gia chủ. Bất kì bức tượng nào được khách hàng lựa chọn trang trí nhà ở hay góc làm việc thường bắt nguồn từ cái duyên, cảm giác bình an khi nhìn ngắm. Nhìn ngắm bức tượng mỗi ngày cũng là một cách để thanh lọc tâm hồn, buông bỏ những sân si, tu tâm dưỡng tính. Tượng thiền ngồi không chỉ là sản phẩm trang trí, tạo không gian ấm cúng mà còn phù hợp làm quà tặng cho chính mình, quà tân gia, quà cảm ơn hay các dịp kỷ niệm.

• Tượng vô ưu: 

Tượng nghiêng đầu hay còn gọi là tượng Vô Ưu. Tượng ở trạng thái nghỉ ngơi, thư giãn, vô ưu trước bi ai. Khi nhập Niết Bàn, Đức Phật tựa gối, mỉm cười an nhiên, thả hết những phiền lụy khổ ải của cõi người vào hư vô. Tinh thần ấy, các Phật tử đời sau theo Ngài, cũng để mong cầu những phiền lụy cuộc đời tan biến, trở về trạng thái vô ưu nhất trong cõi người.

Là dáng Phật ngồi nghiêng đầu nghỉ ngơi, tượng Phật Vô Ưu trưng cho trạng thái nghỉ ngơi, vô ưu, lạc quan trước mọi tình huống cuộc đời. Thông qua trang trí, hình tượng Phật vô ưu với dáng vẻ nhẹ nhàng, thoải mái, dễ chịu chẳng những mang đến nét đẹp cho không gian, mà còn biến không gian trở nên bình an, thư giãn. Không cần quá cân nhắc Phật nghiêng đầu bên nào là tốt, vì ý nghĩa như nhau. Chủ yếu chọn dáng Phật mình ưa thích từ cái nhìn đầu tiên, và phù hợp với không gian muốn trang trí.

Phật vô ưu (Phật nghiêng đầu) tượng trưng cho trạng thái vô ưu, bình thản trước mọi tình huống cuộc đời. Đây là thái độ cần có để đón nhận mọi người, mọi vật, mọi việc một cách bình thản. Và thực hành thái độ này trở thành tính cách tự nhiên thì tự khắc cuộc đời sẽ bình an.

Bạn có thể tìm hiểu thêm ý nghĩa các hình tướng Phật trong bài viết: Ý nghĩa các hình tượng Phật

b) Ý nghĩa các tượng Phật trong phong thuỷ

Tượng Phật phong thuỷ chủ yếu được làm bằng gỗ. Bởi về mặt phong thủy, gỗ thuộc hành mộc, một trong năm yếu tố của ngũ hành. Việc bài trí tượng Phật bằng gỗ trong nhà sẽ giúp  không gian sống trở nên gần gũi, ấm áp hơn, làm cho bầu không khí gia đình trở nên thư thái, tâm an lành hơn. Chưa hết, hành mộc sẽ giúp giảm bớt tác động của hành kim và hành thổ tạo sự cân bằng âm dương cho ngôi nhà.

Hiện nay, tượng Phật phong thủy đang được xem là xu hướng trang trí nội thất được nhiều người ưa chuộng và còn có những giả chủ muốn thỉnh về để cúng lễ mong sao có được cuộc sống dư dả thịnh vượng hơn. Với tượng Phật phong thủy vừa có tác dụng thẩm mỹ nghệ thuật vừa giúp cân bằng hòa khí trong căn phòng mà lại mang tới những điều tốt đẹp cho gia chủ. Vì thế mà những bức tượng phật dần càng chiếm vai trò quan trọng trong không gian lối sống của mỗi gia đình.

Một số vị trí nên đặt tượng phong thuỷ:

• Nên đặt tượng Phật ở hướng Đông của ngôi nhà hay phòng khách để tạo sự hài hòa cho cả gia đình và hóa giải mọi rắc rối, cãi cọ.
• Bày tượng Phật ở hướng Đông Nam của phòng khách, phòng lễ tân hoặc của toàn bộ ngôi nhà để gia tăng vận may tài lộc.
• Đặt tượng Phật ở cung Sinh Khí của bạn để tăng vận may tài lộc, sức khỏe và thành công.
• Đối với những người làm việc trong môi trường cạnh tranh, ví dụ người nắm giữ những vị trí chủ chốt của công ty, các chính trị gia… đặt tượng Phật ở nơi làm việc hoặc tại nhà giúp mang lại may mắn và loại bớt sự thù địch. Hình ảnh của Phật cũng giúp tâm trí minh mẫn và giảm bớt căng thẳng.
• Với những người hay đi xe đường dài nên Đặt tượng Phật trong xe ô tô giúp giảm bớt lo âu, tránh tai nạn và mang lại tin vui.
• Bày tượng Phật ở bàn làm việc để giảm bớt căng thẳng và tranh cãi với đồng nghiệp

c) Ý nghĩa tư thế các tượng Phật:

Ý nghĩa của các tượng Phật có thể được giải mã dễ dàng chỉ bằng cách nhìn vào tư thế và cử chỉ tay.  Mỗi tư thế mang một ý nghĩa tâm linh khác nhau, tưởng nhớ một sự kiện quan trọng trong cuộc đời Đức Phật. Theo Om tìm hiểu, tượng Phật có hàng trăm tư thế (bao gồm các tư thế đứng và cử chỉ khuôn mặt) minh họa cho cuộc đời của Ngài và mỗi tư thế có những cử chỉ tay đặc biệt. Ví dụ:

• Tượng Phật bảo vệ: Tượng biểu thị lòng dũng cảm, chống lại sự sợ hãi, lừa dối và thịnh nộ. Tượng Phật ngồi giơ tay phải hướng ra ngoài mang hai ý nghĩa: 

1. Tượng Phật bảo vệ: Tay phải giơ lên ​​có ý nghĩa tượng trưng cho một tấm khiên, dũng cảm, bản lĩnh đối mặt với thực tại dẫu khốc liệt, gian khổ.
2. Vượt qua nỗi sợ hãi: Theo Phật giáo, nỗi sợ hãi là gốc rễ của luân hồi và nó hạn chế cuộc sống của chúng ta.

• Tượng Phật tay chạm đất: Bức tượng biểu thị khoảnh khắc giác ngộ trong cuộc đời của Đức Phật, đại diện cho sức mạnh không gì lay chuyển được và sự thật về cam kết giải thoát của Ngài. Đức Phật Thích Ca đang ngồi với tay phải trên đầu gối phải, vươn lòng bàn tay về phía mặt đất và lòng bàn tay trái đặt thẳng trong lòng. Cử chỉ phản ánh sự thức tỉnh của Đức Phật khi Ngài tuyên bố trái đất là nhân chứng cho sự giác ngộ của mình.

• Phật dạy: Biểu thị sự khôn ngoan, kiến ​​thức và hiểu biết về bản thân trong hành trình của cuộc đời. Được biết đến với cái tên Dharmachakra Mudra, hay Đức Phật giảng dạy, bức tượng này là biểu tượng của sự giác ngộ thực sự mà không có chấp trước vào thế giới vật chất. Bức tượng mô tả bài thuyết pháp đầu tiên của Đức Phật sau khi thành đạo. Tư thế minh họa Đức Phật với hai tay đặt trước ngực và vòng tròn được tạo thành bởi ngón tay cái và ngón trỏ minh họa cho dòng năng lượng liên tục. 

Bên cạnh những nghĩa kể trên, đối với các tượng Phật và hình tướng Phật, mỗi người ở mỗi thời điểm sẽ cảm nhận được những ý nghĩa và thông điệp khác nhau. Nhìn chung, sự xuất hiện của các bức tượng trong cuộc sống có tác động không nhỏ đến sống, tâm tư của con người. Người xưa có câu:”Tâm sinh tướng”, khuôn mặt và hình ảnh của tượng Phật trang trí luôn mang đến cảm giác nhẹ nhàng, bình an. Người nóng nảy, khuôn mặt hay cau có, giận dữ nếu ngắm nhìn tượng Phật lâu ngày ít nhiều sẽ có sự thay đổi, mềm mỏng hơn, gương mặt dễ chịu hơn, điềm tĩnh hơn trước mọi vấn đề trong cuộc sống.

Vậy nên, có thể nói ý nghĩa các tượng Phật trên tất cả vẫn là sự yên bình, thanh thản trong tâm hồn, thanh lọc tâm trí.